Τα φορολογικά έσοδα στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ μειώθηκαν πέρυσι καθώς πολλές από αυτές μείωσαν τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης (ΕΦΚ) για να περιορίσουν τον αντίκτυπο από τις αυξήσεις στο ενεργειακό κόστος μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σύμφωνα με έκθεση του Οργανισμού (Revenue Statistics 2023).
Η Ελλάδα, όπου οι φόροι στην κατανάλωση δεν μειώθηκαν, ήταν από τις λίγες χώρες που είδαν τα έσοδά τους να αυξάνονται σημαντικά. Συγκεκριμένα, τα συνολικά φορολογικά έσοδά της αυξήθηκαν στο 41% από 39,4% το 2021, σημειώνοντας μία αύξηση κατά 1,6 ποσοστιαίες μονάδες, που είναι η τέταρτη μεγαλύτερη μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, μετά την Κορέα (+2,2 μονάδες), τη Νορβηγία (+1,9 μονάδες) και τη Χιλή (+1,7 μονάδες).
Η Ελλάδα σημείωσε τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση στα έσοδα στην περίοδο 2010-2022 (+8,7 μονάδες) μετά την Κορέα (+9,6 μονάδες).
Τα έσοδα από ΕΦΚ μειώθηκαν σε 34 χώρες
Τα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό στο ΑΕΠ μειώθηκαν σε 21 χώρες του ΟΟΣΑ, αυξήθηκαν σε 14 και έμειναν σταθερά σε μία και κυμάνθηκαν από 16,9% στο Μεξικό έως 46,1% στη Γαλλία.
Ωστόσο, τα έσοδα από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης μειώθηκαν σε 34 από τις 36 χώρες ως ποσοστό στο ΑΕΠ και σε 21 από αυτές μειώθηκαν και σε απόλυτα ποσά.
Σε ορισμένες χώρες, κυρίως ευρωπαϊκές, οι μειώσεις στα έσοδα οφείλονταν τόσο στη μείωση των ενεργειακών φόρων όσο και στη μείωση της ζήτησης για ενεργειακά προϊόντα.
Τα έσοδα από ΦΠΑ ως ποσοστό στο ΑΕΠ μειώθηκαν σε 19 χώρες, εν μέρει λόγω των μέτρων στήριξης των καταναλωτών από τις υψηλές τιμές ενέργειας και τροφίμων.
Η μείωση των εσόδων από τους ΕΦΚ το 2022 αντισταθμίστηκε εν μέρει από αυξήσεις στα έσοδα από τη φορολογία των επιχειρήσεων, τα οποία αυξήθηκαν ως ποσοστό του ΑΕΠ σε περισσότερες από τρεις στις τέσσερις χώρες του ΟΟΣΑ λόγω αυξημένων εταιρικών κερδών, ιδιαίτερα στον ενεργειακό και τον διατροφικό κλάδο.
Υψηλή η αναλογία έμμεσων φόρων στην Ελλάδα
Η Ελλάδα έχει αναλογικά υψηλότερα έσοδα από την έμμεση φορολογία, λόγω των υψηλών συντελεστών ΦΠΑ και ΕΦΚ, και τις ασφαλιστικές εισφορές, ενώ τα έσοδά της από την άμεση φορολογία είναι αναλογικά χαμηλότερα. Το ποσοστό των εσόδων από ΦΠΑ στο σύνολο των φορολογικών εσόδων ανήλθε το 2021 στο 20,9% (λίγο υψηλότερα από το 20,7% στο σύνολο του ΟΟΣΑ) και στο 18,3% για τους άλλους φόρους στην κατανάλωση (από 11,2% στον ΟΟΣΑ).
Στο 32,8% ανήλθαν τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές έναντι 25,6% στον ΟΟΣΑ, στο 4,5% τα έσοδα από τη φορολογία επιχειρήσεων (10,2% στον ΟΟΣΑ) και στο 15,2% τα έσοδα από τη φορολογία φυσικών προσώπων. Τέλος, τα έσοδα από ακίνητη περιουσία ανήλθαν σε 7,4% των συνολικών εσόδων έναντι 5,6% στον ΟΟΣΑ.
